Katalog solniczek

W ostatnich dniach minionego roku ukazał się  Katalog solniczek Muzeum Żup Krakowskich, pierwsze systematyczne opracowanie naczyń przeznaczonych do serwowania soli, wchodzących w skład muzealnego zespołu gromadzonego od 40 lat. Ta unikatowa kolekcja obejmuje dzieła powstałe od wieku XVI do czasów współczesnych na niemal wszystkich kontynentach. Wyróżnia się bogactwem pod względem ilości (770 obiektów) a zwłaszcza rodzajów i typów rozwiązań solniczek (pojedynczych, występujących w parach lub większych zestawach albo stanowiących składnik większych serwisów stołowych).
Katalog ten to nie tylko wyspecjalizowane opracowanie naukowe adresowane do znawców, ale także ciekawa pozycja dla miłośników rzemiosła artystycznego oraz wszystkich zainteresowanych historią przemian obyczajowych i kulturowych. Pokazuje znamienną drogę rozwoju tych przedmiotów: od wyplatanych z korzeni wyrobów ludowych po przykłady kultury masowej w postaci optymistycznego pomidorka z masy plastycznej. Czytelnik może prześledzić zmiany form solniczek w różnych epokach i porównać współczesne sobie dzieła sztuki i wzornictwa, powstałe od Petersburga i Moskwy po Nowy Jork czy Kanton. Reprezentowane są wytwórnie rodzime i najbardziej znane na świecie centra produkcji, poczynając od takich złotniczych ośrodków jak Norymberga i Augsburg oraz dla porcelany - Miśnia. Uwagę zwraca  bogata i staranna szata ilustracyjna. Wszystkie obiekty ujęte w notach katalogu zostały zaopatrzone w kolorowe, dobre jakościowo fotografie, a dodatkowo całostronicowe reprodukcje wybranych dzieł zbliżają publikację do formy albumowej. Autorka Klementyna Ochniak-Dudek, kustosz muzealnego Działu Sztuki i Etnografii, wyodrębniła w katalogu grupy materiałowe: złotnictwo i metale, szkło, ceramika, drewno, inne materiały z uzupełnieniem o złączone integralnie z funkcją solniczek łyżeczki do soli. Całość poprzedza wstęp będący krótkim i kompetentnym zarysem dziejów solniczek na ogólnym tle przemian kultury i obyczajów oraz objaśnieniem charakteru kolekcji Muzeum Żup Krakowskich. Orientację w tak dużym zespole ułatwiają załączone indeksy: topograficzny i autorów. Wstęp zamieszczono także w języku angielskim.

Klementyna Ochniak-Dudek, Katalog solniczek Muzeum Żup Krakowskich, Wieliczka 2014, s. 296, 571 fot. kolorowych, cena 50 zł