listopad 2009
W numerze:
Przeglądy, poglądy
(Przegląd prasy)
Ochrona polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą
(Zadania MKiDN w sferze ochrony spuścizny kulturowej)
Jacek Miler
Żółkiew – miasto idealne
(Prowadzone od 200 lat prace w kościele parafialnym w Żółkwi)
Jerzy T. Petrus
Juliusz Słowacki – pamięć cmentarzy
(Konserwacja grobów matki, ojca i ojczyma Juliusza Słowackiego)
Jarosław Komorowski
Spotkanie z książką: Polskie groby w Montrésor
(Omówienie książki „Polacy pochowani na cmentarzu w Montrésor”, wydanej przez Departament Dziedzictwa Kulturowego MKiDN)
ZABYTKI W KRAJOBRAZIE
Kanał Agustowski – wspólne dziedzictwo
(Historia ciekawego zabytku techniki)
Maciej Ambrosiewicz
Lwowska katedra pod opieką konserwatorów
(Prace polskich konserwatorów we lwowskiej katedrze)
Dorota Janiszewska-Jakubiak
Akcja cmentarze: Zabytkowe cmentarze na Żmudzi
(Dawne żmudzkie nekropolie)
Jan Skłodowski
Rapperswil
(Miasteczko w Szwajcarii związane z dziejami Polski)
Lidia Bruszewska
Z WARSZTATU KONSERWATORA
Spalony ołtarz
(Konserwacja spalonego ołtarza w katedrze w Grodnie)
Paweł Sadlej
Epitafium Radziwiłłów
(Prace konserwatorskie przy epitafium Radziwiłłów w Kaliningradzie)
Andrzej Kazberuk
Konserwacja projektów wnętrz pałacowych Umaid Bhawan w Jodhpur
(Wnętrza pałacowe w rezydencji królewskiej w Jodhpur, konserwowane przez Stefana Norblina)
Monika Bogacz-Walska
TO TEŻ SĄ ZABYTKI
Polskie inskrypcje w Rydze
(Napisy na ścianach karceru Politechniki w Rydze)
Michał Laszczkowski
Spotkanie z książką: Ocalone archiwum
(Omówienie książki „Archeologiczne księgi inwentarzowe dawnego Prussia-Museum...”, wydanej przez Departament Dziedzictwa Kulturowego MKiDN)
Z WIZYTĄ W MUZEUM
Na tropie skarbów
(Kolekcja grafiki polskiej w Muzeum Polskim w Ameryce)
Monika Nowak
Bolesław Biegas – artysta mało znany
(Twórczość polskiego artysty, mało znanego w Polsce)
Spotkanie z książką: Polska na wystawach światowych
(Omówienie książki Anny M. Drexlerowej i Andrzeja K. Olszewskiego „Polish Participation in World Exhibitions 1851-2005”, wydanej przez Departament Dziedzictwa Kulturowego MKiDN)
ROZMAITOŚCI
Działalność Ośrodka ds. Polskiego Dziedzictwa Kulturowego poza Granicami Kraju Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w 2008 r.
(Wykaz prac wykonanych w 2008 r., koordynowanych przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”)
Ryszard Brykowski, Róża Król
Społeczne ratowanie zabytków polskich za granicą
(Udział Towarzystwa Opieki nad Zabytkami w działaniach konserwatorskich za granicą)
Ewa Siurawska
Pomnik nagrobny Ignacego Domeyki
(Konserwacja nagrobka Domeyki w Santiago de Chile)
Ewa A. Kamińska
Pamięć o malarzu Romanie Kochanowskim
(Twórczość mało znanego „monachijczyka”)
Karina Chabowska
Spotkanie z książką: Utracone dzwony
(Omówienie książki „Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945 roku...”, wydanej przez Departament Dziedzictwa Kulturowego MKiDN)
Listy
(Przegląd prasy)
Ochrona polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą
(Zadania MKiDN w sferze ochrony spuścizny kulturowej)
Jacek Miler
Żółkiew – miasto idealne
(Prowadzone od 200 lat prace w kościele parafialnym w Żółkwi)
Jerzy T. Petrus
Juliusz Słowacki – pamięć cmentarzy
(Konserwacja grobów matki, ojca i ojczyma Juliusza Słowackiego)
Jarosław Komorowski
Spotkanie z książką: Polskie groby w Montrésor
(Omówienie książki „Polacy pochowani na cmentarzu w Montrésor”, wydanej przez Departament Dziedzictwa Kulturowego MKiDN)
ZABYTKI W KRAJOBRAZIE
Kanał Agustowski – wspólne dziedzictwo
(Historia ciekawego zabytku techniki)
Maciej Ambrosiewicz
Lwowska katedra pod opieką konserwatorów
(Prace polskich konserwatorów we lwowskiej katedrze)
Dorota Janiszewska-Jakubiak
Akcja cmentarze: Zabytkowe cmentarze na Żmudzi
(Dawne żmudzkie nekropolie)
Jan Skłodowski
Rapperswil
(Miasteczko w Szwajcarii związane z dziejami Polski)
Lidia Bruszewska
Z WARSZTATU KONSERWATORA
Spalony ołtarz
(Konserwacja spalonego ołtarza w katedrze w Grodnie)
Paweł Sadlej
Epitafium Radziwiłłów
(Prace konserwatorskie przy epitafium Radziwiłłów w Kaliningradzie)
Andrzej Kazberuk
Konserwacja projektów wnętrz pałacowych Umaid Bhawan w Jodhpur
(Wnętrza pałacowe w rezydencji królewskiej w Jodhpur, konserwowane przez Stefana Norblina)
Monika Bogacz-Walska
TO TEŻ SĄ ZABYTKI
Polskie inskrypcje w Rydze
(Napisy na ścianach karceru Politechniki w Rydze)
Michał Laszczkowski
Spotkanie z książką: Ocalone archiwum
(Omówienie książki „Archeologiczne księgi inwentarzowe dawnego Prussia-Museum...”, wydanej przez Departament Dziedzictwa Kulturowego MKiDN)
Z WIZYTĄ W MUZEUM
Na tropie skarbów
(Kolekcja grafiki polskiej w Muzeum Polskim w Ameryce)
Monika Nowak
Bolesław Biegas – artysta mało znany
(Twórczość polskiego artysty, mało znanego w Polsce)
Spotkanie z książką: Polska na wystawach światowych
(Omówienie książki Anny M. Drexlerowej i Andrzeja K. Olszewskiego „Polish Participation in World Exhibitions 1851-2005”, wydanej przez Departament Dziedzictwa Kulturowego MKiDN)
ROZMAITOŚCI
Działalność Ośrodka ds. Polskiego Dziedzictwa Kulturowego poza Granicami Kraju Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w 2008 r.
(Wykaz prac wykonanych w 2008 r., koordynowanych przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”)
Ryszard Brykowski, Róża Król
Społeczne ratowanie zabytków polskich za granicą
(Udział Towarzystwa Opieki nad Zabytkami w działaniach konserwatorskich za granicą)
Ewa Siurawska
Pomnik nagrobny Ignacego Domeyki
(Konserwacja nagrobka Domeyki w Santiago de Chile)
Ewa A. Kamińska
Pamięć o malarzu Romanie Kochanowskim
(Twórczość mało znanego „monachijczyka”)
Karina Chabowska
Spotkanie z książką: Utracone dzwony
(Omówienie książki „Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945 roku...”, wydanej przez Departament Dziedzictwa Kulturowego MKiDN)
Listy
Na tropie skarbów
Niezwykle bogata i dotychczas prawie nieznana kolekcja grafiki polskiej znajduje się w Stanach Zjednoczonych, w Chicago. W mieście tym w 1935 r. powołano Muzeum Polskie w Ameryce, które stanowi aktywne centrum kultury polskiej w Stanach Zjednoczonych z fantastyczną kolekcją sztuki, biblioteką i archiwum. Znajduje się tu m.in. zbiór sztuki art déco, który przyciąga kolekcjonerów z całego świata. Są ponadto dzieła tak znakomitych artystów, jak Olga Boznańska, Wojciech Kossak, Witkacy, Jerzy Nowosielski, Stanisław Ostrowski, Olga Niewska, Alfons Karny, Cyprian Kamil Norwid, Feliks Topolski, Stefan Norblin, Tadeusz Gronowski. W zbiorach przechowywany jest pukiel włosów Tadeusza Kościuszki oraz akwarele jego autorstwa, pamiątki powiązane z Heleną Modrzejewską, złote pióro Ignacego Jana Paderewskiego, którym podpisał traktat wersalski w 1919 r., sanie Marii Leszczyńskiej z 1703 r. Archiwum zawiera listy polskich królów, kolekcję map, dokumenty rekrutacyjne ochotników do armii polskiej we Francji z czasów pierwszej wojny światowej oraz cenne fotografie dokumentujące życie emigracji. Biblioteka – licząca 100 000 tomów – posiada zbiór nie tylko współczesnych publikacji, ale też starodruków z XVI, XVII i XVIII w. oraz bogatą kolekcję polonijnych czasopism.
Kiedy kilka lat temu powołana zostałam na kustosza działu grafiki, z entuzjazmem pioniera przystąpiłam do opracowania kolekcji, kontynuując pracę rozpoczętą przez poprzedników. W rezultacie fascynujących odkryć zrodził się pomysł na zorganizowanie wystawy w Muzeum Narodowym w Krakowie, prezentującym zbiory polskie z zagranicy w cyklu „Skarby kultury polskiej na emigracji”. Jako kurator wystawy wybrałam w Chicago 120 najciekawszych grafik 65 artystów z lat 1919-1995. Brak wyraźnego profilu kolekcji wynika stąd, że grafiki trafiały do muzeum w Chicago przypadkowymi drogami – wraz z dużymi spuściznami lub jako dary, także od samych artystów. Drugim zasadniczym źródłem pochodzenia jest donacja rządu polskiego z 1966 r. O tworzeniu kolekcji można przeczytać w dalszej części artykułu.
Kiedy kilka lat temu powołana zostałam na kustosza działu grafiki, z entuzjazmem pioniera przystąpiłam do opracowania kolekcji, kontynuując pracę rozpoczętą przez poprzedników. W rezultacie fascynujących odkryć zrodził się pomysł na zorganizowanie wystawy w Muzeum Narodowym w Krakowie, prezentującym zbiory polskie z zagranicy w cyklu „Skarby kultury polskiej na emigracji”. Jako kurator wystawy wybrałam w Chicago 120 najciekawszych grafik 65 artystów z lat 1919-1995. Brak wyraźnego profilu kolekcji wynika stąd, że grafiki trafiały do muzeum w Chicago przypadkowymi drogami – wraz z dużymi spuściznami lub jako dary, także od samych artystów. Drugim zasadniczym źródłem pochodzenia jest donacja rządu polskiego z 1966 r. O tworzeniu kolekcji można przeczytać w dalszej części artykułu.
Monika Nowak
Konserwacja projektów wnętrz pałacowych Umaid Bhawan w Jodhpur
W latach 1941-1946 Stefan Norblin wykonał według projektu słynnego londyńskiego architekta – Henry’ego Vaughama Lanchestera dekoracje w „bajkowym" pałacu Umaid Bhawan w Jodhpur, zbudowanym w latach 1929-1943. Do dzisiaj zachowały się w pałacu dekoracje wykonane przez polskiego mistrza. Zamówione w londyńskiej firmie „Maples” luksusowe wyposażenie pałacu zostało zatopione przez niemiecką łódź podwodną w 1943 r. W związku z zaistniałą sytuacją maharadża zlecił Norblinowi wykonanie nie tylko malowideł ściennych, ale również zaprojektowanie wnętrz i nowego umeblowania pałacu z Chittar oraz pałacu myśliwskiego Sadar Samand. Artysta wywiązał się z powierzonego mu zadania doskonale, łącząc tradycyjny styl hinduski (głównie widoczny w malowidłach i w projektach sal reprezentacyjnych) ze stylem art déco (niemalże w czystej postaci występującym w aranżacjach pomieszczeń prywatnych, np. jadalni, pokoi dziennych czy sypialni).
W czerwcu 2008 r. otrzymałam do konserwacji 23 prace Norblina z tej serii w ramach projektu realizowanego dzięki środkom i we współpracy z Departamentem Dziedzictwa Kulturowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zbiór projektów jest jednorodny pod względem materiałów, z jakich został wykonany. Wszystkie, z wyjątkiem jednego, powstały na jednakowych kremowych kartonach, sporządzonych z masy lniano-konopno-bawełnianej, w technice mieszanej akwarela – gwasz, podrysowane ołówkiem.
Rysunki znajdowały się w złym stanie. Uległy zniszczeniom chemicznym, wynikającym ze złej jakości kartonu, na którym je wykonano. Konserwacja projektów miała wzmocnić ich strukturę i przywrócić walory estetyczne oraz zabezpieczyć przed uszkodzeniami w przyszłości. W tym celu rysunki zdezynfekowano, usunięto wcześniejsze naprawy, odkwaszono, uzupełniono zarówno ubytki w kartonie, jak i w warstwie malarskiej. Każdy projekt umieszczony został w ochronnym passe-partout.
Największym problemem konserwatorskim okazał się całkowity brak stabilności warstw barwnych w stosunku do wody oraz wprowadzenie, w trakcie wcześniejszych napraw, materiałów nieodwracalnych, trudnych do identyfikacji. Mimo tych trudności zamierzony cel konserwacji został osiągnięty i po przeprowadzonych zabiegach w pełni można podziwiać talent Stefana Norblina.
W czerwcu 2008 r. otrzymałam do konserwacji 23 prace Norblina z tej serii w ramach projektu realizowanego dzięki środkom i we współpracy z Departamentem Dziedzictwa Kulturowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zbiór projektów jest jednorodny pod względem materiałów, z jakich został wykonany. Wszystkie, z wyjątkiem jednego, powstały na jednakowych kremowych kartonach, sporządzonych z masy lniano-konopno-bawełnianej, w technice mieszanej akwarela – gwasz, podrysowane ołówkiem.
Rysunki znajdowały się w złym stanie. Uległy zniszczeniom chemicznym, wynikającym ze złej jakości kartonu, na którym je wykonano. Konserwacja projektów miała wzmocnić ich strukturę i przywrócić walory estetyczne oraz zabezpieczyć przed uszkodzeniami w przyszłości. W tym celu rysunki zdezynfekowano, usunięto wcześniejsze naprawy, odkwaszono, uzupełniono zarówno ubytki w kartonie, jak i w warstwie malarskiej. Każdy projekt umieszczony został w ochronnym passe-partout.
Największym problemem konserwatorskim okazał się całkowity brak stabilności warstw barwnych w stosunku do wody oraz wprowadzenie, w trakcie wcześniejszych napraw, materiałów nieodwracalnych, trudnych do identyfikacji. Mimo tych trudności zamierzony cel konserwacji został osiągnięty i po przeprowadzonych zabiegach w pełni można podziwiać talent Stefana Norblina.
Monika Bogacz-Wolska
Bolesław Biegas – artysta mało znany
Z całej plejady polskich artystów, którzy osiedli i tworzyli w Paryżu na przełomie XIX i XX w. w Polsce najmniej znany jest Bolesław Biegas (1877-1954). Zorganizowana na początku bieżącego roku wystawa w Muzeum Narodowym w Gdańsku jest dopiero drugą (pierwsza w 1997 r. w Muzeum Mazowieckim w Płocku), jaką mogą oglądać miłośnicy sztuki w ponad półwieczu, które upłynęło od śmierci artysty.
Bolesław Biegas, rzeźbiarz i malarz, autor kilkunastu dramatów, kilku rozpraw na temat sztuki, należy dziś w Europie Zachodniej do cenionych artystów, w Polsce jest mało znany.
Artysta przybył do Paryża w 1901 r., ale nie podjął studiów. Postanowił tworzyć na własną rękę. Wykonując serię zgeometryzowanych reliefów („Świat”, „Sfinks”, „Zagadka”) zmierzał w kierunku uproszczenia formy. Równocześnie pracował nad dziełami ekspresjonistycznymi („Chopin”, „Zmierzch”, „Miłość śmierci”). Obracał się w kręgach artystycznych i intelektualnych polskiej emigracji, zaprzyjaźnił się z Olgą Boznańską, został członkiem Polskiego Towarzystwa Historyczno-Literackiego. Wkrótce Biegas wszedł w kręgi symbolistów francuskich. Po wystawie jego rzeźb w Salon des Indépendants i Salon Societe Nationale des Beaux-Arts niektórzy uznali, że rzeźby artysty są trudniejsze od dzieł Augusta Rodina i jego prace zaczęły przyciągać uwagę krytyków. W Polsce wystawy Biegasa przyjmowane były jednak z rezerwą.
Wystawa „Zbiory artystyczne Biblioteki Polskiej w Paryżu. Odsłona pierwsza – Bolesław Biegas”, prezentowana od 19 lutego do 13 kwietnia 2009 r. w Zielonej Bramie, Oddział Muzeum Narodowego w Gdańsku – to pierwsza z planowanych wystaw organizowanych w ramach współpracy tego muzeum z Biblioteką Polską w Paryżu. Druga z planowanych przez gdańskie muzeum odsłon – to „Ecole de Paris” – prezentacja wybitnych dzieł artystów polskich, którzy mieszkali i tworzyli w Paryżu na przełomie XIX i XX w. Biblioteki Polskiej w Paryżu.
Bolesław Biegas, rzeźbiarz i malarz, autor kilkunastu dramatów, kilku rozpraw na temat sztuki, należy dziś w Europie Zachodniej do cenionych artystów, w Polsce jest mało znany.
Artysta przybył do Paryża w 1901 r., ale nie podjął studiów. Postanowił tworzyć na własną rękę. Wykonując serię zgeometryzowanych reliefów („Świat”, „Sfinks”, „Zagadka”) zmierzał w kierunku uproszczenia formy. Równocześnie pracował nad dziełami ekspresjonistycznymi („Chopin”, „Zmierzch”, „Miłość śmierci”). Obracał się w kręgach artystycznych i intelektualnych polskiej emigracji, zaprzyjaźnił się z Olgą Boznańską, został członkiem Polskiego Towarzystwa Historyczno-Literackiego. Wkrótce Biegas wszedł w kręgi symbolistów francuskich. Po wystawie jego rzeźb w Salon des Indépendants i Salon Societe Nationale des Beaux-Arts niektórzy uznali, że rzeźby artysty są trudniejsze od dzieł Augusta Rodina i jego prace zaczęły przyciągać uwagę krytyków. W Polsce wystawy Biegasa przyjmowane były jednak z rezerwą.
Wystawa „Zbiory artystyczne Biblioteki Polskiej w Paryżu. Odsłona pierwsza – Bolesław Biegas”, prezentowana od 19 lutego do 13 kwietnia 2009 r. w Zielonej Bramie, Oddział Muzeum Narodowego w Gdańsku – to pierwsza z planowanych wystaw organizowanych w ramach współpracy tego muzeum z Biblioteką Polską w Paryżu. Druga z planowanych przez gdańskie muzeum odsłon – to „Ecole de Paris” – prezentacja wybitnych dzieł artystów polskich, którzy mieszkali i tworzyli w Paryżu na przełomie XIX i XX w. Biblioteki Polskiej w Paryżu.
Najczęściej oglądane
listopad 2014
listopad 2014
W listopadowym wydaniu „Arteonu” twórczość Gustave’a Courbeta w kontekście…
zobacz
październik 2014
październik 2014
W październikowym „Arteonie” sylwetkę Olgi Boznańskiej w przededniu monograficznej wystawy…
zobacz
Numer 2/14 [30] 2014
Numer 2/14 [30] 2014
Okładka: Robert Kuśmirowski, "Wagon", 2009, Muzeum Hamburger Bahnhof w Berlinie, instalacja …
zobacz
Zgłoszenie chęci kupna obiektu
Zgłoszenia chęci kupna przyjmowane są od osób zalogowanych w Artinfo.pl
W przypadku braku konta prosimy o rejestrację.
W przypadku braku konta prosimy o rejestrację.
Uwaga - osoby nie pamiętające nazwy użytkownika i hasla mogą otrzymać przypomnienie na adres mailowy, użyty przy pierwszej rejestracji konta.
Prosimy wybrać poniższy link „przypomnij hasło” i wypełnić tylko pole adres e-mail.
Prosimy wybrać poniższy link „przypomnij hasło” i wypełnić tylko pole adres e-mail.
W przypadku pytań, prosimy o kontakt z naszym biurem:
22 818 94 68 (poniedziałek - piątek: 10:00 - 17:00)
email: [email protected]
22 818 94 68 (poniedziałek - piątek: 10:00 - 17:00)
email: [email protected]