Wędrówki po internecie. Malczewski, Siemiradzki...

Sławomir Bołdok

Dwadzieścia dziewięć aukcji listopadowych, których katalogi już zaprezentowano w internecie do 13 listopada, nie zamyka listy imprez na których ewentualnie można spodziewać się poloniców. Od 20 listopada, aż do końca miesiąca, naliczyłem jeszcze zapowiedzi 10 licytacji w Niemczech, we Francji i w Belgii na których może coś być. Ale nie dzielmy skóry na niedźwiedziu skoro mamy wróbla w garści. Wypada więc zacząć od aukcji z początku miesiąca i zrelacjonować dokonane już transakcje.

Mojżesz Kisling, Dziewczyna w zielonej spódnicy, 1928

Najwcześniejsza aukcja odbyła się w Amsterdamie, w domu Christie, 5 listopada. Zaprezentowano tam obrazy powojenne i współczesne, a wśród nich prace Polaków. Wilhelma Sasnala dyptyk, z nr. 236 i tytułem „Munster” z 2003 r. ol., tusz, pł. o wym.: 1) 37,5 x 46 cm, 2) 38 x 34,5 cm, który został sprzedany za 7500 €. Z nr. 237 Rafała Bujnowskiego, „Bez tytułu” z 2002 r. ol. z ceną szacunkową 3-5.000 € nie znalazł kupca. Pozycja 238 to ponownie obraz W. Sasnala „Pieczarka” z 2003 r. ol. sprzedany za 6.250 € . Trzecim autorem z Polski był Sławomir Elsner, którego płótno z nr. 259 „Panorama KT 25 - czyli - Weekendowa dziewczyna” ol. z 2006/07 został sprzedany za 6.300 €. Kolejna aukcja 6 listopada też w domu Christie odbyła się w Nowym Jorku. Na licytacji dzieł impresjonistów i malarzy nowoczesnych oferowano: obraz Tamary Łempickiej z nr. 311 „Martwa natura” (z torsem i z mandoliną) ol. kupiony za 81.250 $ oraz 6 prac olejnych Mojżesza Kislinga na które znaleźli się nabywcy: z nr. 368 „Marianna”, 1930 za 47.500 $, z nr. 369 „Mimozy” (w wazonie), 1938 za 185.000 $, z nr. 371 „Dziewczyna w zielonej spódnicy”, 1928 za 125.000 $, z nr. 421 „Portret kobiety w szarym woalu”, 1927 za 118.750 $, z nr. 430 „Akt kobiecy” (popiersie), 1937 za 43.750 $ i z nr. 431 „Mimozy” (w wazonie, na niebieskim tle) z 1942 r. za 90.000 $. 

Jerzy Soszyński-Ostoya, Ah, ta służba w wojsku...

7 listopada na aukcji w Paryżu u Adera z nr. 122 oferowano planszę z sześcioma rysunkami tuszem, w formie komiksowej historyjki pt. „Ah, ta służba w wojsku...”, których autorem był mało znany w Polsce Jerzy Soszyński-Ostoya (D‘Ostoya, 1878 - 1937). Soszyński był rysownikiem i karykaturzystą osiadłym w Paryżu, który współpracował z wieloma czasopismami francuskimi. Służył w czasie I wojny światowej w Legii Cudzoziemskiej i zapewne własne lub podpatrzone przeżycia posłużyły mu za motyw karykaturalnych rysunków. Niestety, mimo że piszę o tym tydzień po aukcji, brak jest wyników. Mogę więc jedynie podać cenę szacunkową - 150/180 €. Drugą pozycją na tej imprezie był z nr. 271 zespół ok. 300 rysunków ołówkiem lub tuszem autorstwa Felicji Pacanowskiej, który ceniony był na 400/ 500 €.
W tym samym dniu został wystawiony w Niemczech na aukcji jesiennej w Allgauer Auktion w Kempten z nr. 2643 za 1200 € obraz olejny Kazimierza Pochwalskiego przedstawiający „Psa myśliwskiego z upolowaną sarną w lesie”. Być może był za drogi albo nie trafił na wielbiciela polowań, bo nie został sprzedany.

Henryk Hayden, Postać kubistyczna, 1919/21

Trzecia licytacja, też 7 listopada, odbyła się w Nowym Jorku u Sotheby‘ego. Aukcja pt. „Impressinist & Modern Art Day Sale” była dużą imprezą podzieloną na dwie sesje - przed i popołudniową. Wsród wielu autorów znaleźli się też nasi artyści których dzieła w większości zostały sprzedane. Byli to: Henryk Hayden, którego „Postać kubistyczna” z 1919/21 r. ol. z nr. 188 uzyskała 329.000 $. Z dwóch obrazów Mojżesza Kislinga - „Tulipany w wazonie” z 1932 r. ol. sprzedano za 62.500 $, natomiast „Bukiet kwiatów w wazonie” Paris 1947, ol . szacowany na 80-120.000 $ nie znalazł amatora. Kolejnym autorem był Ludwik Markus - Marcoussis, reprezentowany przez 4 obrazy z wczesnego okresu twórczości kiedy inspirował się sztuką kubistów. Z nr. 393 było to płótno „Interieur au balcon” z 1928 r. ol. cenione na 120-180.000 $ - nie sprzedane. „Zasztyletowany gołąb” z 21.05.1927 r., gwasz, oł., z nr. 394 uzyskał 23.750 $, następny obraz z nr. 395 „Martwa natura przed oknem”, ok. 1920, gwasz, oł. kupiono za 22.500 $ i ostatni z nr. 396 „Martwa natura przed balkonem”, 4.01.1929, ol., piasek na płótnie, z ceną szacunkową 18-25.000 $ - nie został sprzedany.

Julia Rayska, Odpoczywający pasterz, 1847

Interesującym domem aukcyjnym w Bernie, w Szwajcarii, jest firma o słowiańskim brzmieniu nazwiska właściciela - Dobiaschofsky. Dosyć często na jej aukcjach pojawiają się dzieła Polaków i są to obrazy dobrej jakości. I tym razem na jesiennej licytacji 8 listopada w dziale „Internationale Kunst” zaprezentowano znaczną liczbę prac naszych artystów - z XIX i XX wieku, a przede wszystkim liczne akwarele i gwasze Zbigniewa Makowskiego. Większość z wystawionych obiektów została sprzedana. Przypatrzmy się więc im po kolei, od najstarszych po najmłodsze. Najbardziej wiekowym obrazem było płótno Julii Rayskiej z 1847 r. pt. „Odpoczywający pasterz”, rodzajowy i nieco tkliwy przykład malarstwa biedermeieru. Malarka mieszkała we Lwowie. Była żoną adwokata Tomasza Rayskiego, współzałożyciela i wiceprezesa lwowskiego TPSP. W latach 30-tych XIX w. uczyła się malarstwa u lwowskiego malarza miniaturzysty, rysownika i grafika Jana Haara. Malowała przede wszystkim kwiaty i portrety, także sceny rodzajowe, myśliwskie, mitologiczne i religijne. Często robiła kopie obrazów starych mistrzów. Swoje prace wystawiała od 1847 do 1888 r. we Lwowie i w 1858 r. w Krakowie. Omawiany, nieduży, olej wyceniony na 1400 CHF został sprzedany za 1100 CHF.
Nieco późniejsze, ale jeszcze dziewiętnastowieczne były obrazy J. Konarskiego „Trojka przy saniach” z nr. 369 sprzedany za 3200 CHF. Tego samego malarza była też z nr. 823 „Trojka w galopie” niewielka deseczka, którą kupiono za 1100 CHF. Kolejnym obrazem był z nr. 399 Antoniego Adama Piotrowskiego „Pejzaż zimowy z jeźdzcami” z 1875 r., ol., przedstawiający prawdopodobnie wyjazd sprzed dworku na polowanie. Ceniony na 5500 znalazł kupca za 3500 CHF. Z 1964 r. był wystawiony, z nr. 506 „Rajski pejzaż” Teofila Ociepki sprzedany za 1800 CHF, a pozostałe 15 pozycji to były prace Zbigniewa Makowskiego.

Zbigniew Makowski, Nihil Est Ab Omni Parte Beatum, 1975

Wystawione obrazy tego artysty, powstałe pod koniec lat sześćdziesiątych i w latach siedemdziesiątych, w najlepszym okresie jego twórczości i popularności, należą do nurtu metaforycznego. W odróżnieniu od dzieł innych polskich surrealistów, tego czasu i późniejszych, odznaczają się chłodną elegancją i odwołują się do intelektu odbiorców, przydatnego w rozwiązywaniu prezentowanych „zagadek”. Przy tem harmonia barwna tych prac oraz ich układy linii i brył tworzą bardzo dekoracyjne kompozycje wizualne. Na aukcji wystawiono i sprzedano obiekty z numerami: 558 „Asura”, 1968, ol. pł. za 14.000 CHF; 560 „Incipit Lux II”, 1970, akw. gw. za 3900 CHF; 581 „Ogród gier”, 1968, ol. pł. za 8.000 CHF; 583 „Kompozycja surrealna”, 1970, akw., gw. za 4500 CHF; 584 „Narzędzia”, 1968, ol. pł. za 7500 CHF; 585 „Tu es la profondeur de tous sommets”, 1976 akw. gw. tusz za 4200 CHF; 847 „Ten świat”, 1963, akw. tusz za 1500 CHF; 848 „Vicissitudo Anima Mundi”, 1969, akw., gw., tusz za 2100 CHF; 849 „Posłuchaj moja droga”, 1976, akw., tusz za 2600 CHF; 850 „Tam morze jedwabne”, 1969, akw. gw. tusz za 2800 CHF; 851 „Trans Nocte Rotatio Mundi Extat”, 1966, akw. gw., tusz za 4000 CHF; 852 „Komposition mit Buchstaben”, 1971, akw. gw. za 4600 CHF; 853 „Surrealna kompozycja z formami geometrycznymi”, 1971, akw., gw. za 3100 CHF; 854 „Porta Nigra”, 1969, akw. gw. za 4200 CHF; 855 „Nihil Est Ab Omni Parte Beatum”, 1975, akw. gw. tusz za 5100 CHF.

Do dwóch obrazów J.Konarskiego - sprezentowanych powyżej , doszlusowało kolejne dzieło tego artysty oferowane 9 listopada we Frankfurcie nad Menem w domu Dobritz, z nr. 75 pt. „Odpoczynek jeźdźców”. Scenka wielkości pocztówki, ol. tkt. sprzedana została za cenę wywoławczą czyli 800 €.

Następne dwie aukcje odbyły się tego samego dnia, 12 listopada w Nowym Jorku. W domu Phillipsa na licytacji „Contemporary Art Day” oferowano dwa obrazy Piotra Uklańskiego - z nr. 136 „Starlit Water”, 1997, druk, egz 2/5 sprzedano za 22.500 $, natomiast drugie dzieło „Televised Universe”, 2010, tech. miesz. cenione na 120- 180.000 spadło. Na drugiej licytacji u Bonhamsa „Contemporary Art” wystawiono z nr. 46 Rafała Bujnowskiego „Wsteczne” (lusterko), 2003, ol. za 6-8.000 $ czyli 18- 25.000 zł, ale bez rezultatu. I na tym zakończyłbym wymienianie obiektów sprzedanych.

Napoleon Iłłakowicz, Portret damy, 1852

Kolejna aukcja odbyła się 14 listopada w Paryżu, u Adera. Wystawiono na niej obrazy nowoczesne i współczesne. Wśród nowoczesnych znalazły się: z nr. 148 obraz Henryka Epsteina „Martwa natura z młynkiem” ol. za 3- 4.000 €; „Martwa natura z książką i kwiatami w wazonie”, ol. z nr. 189 Romana Jarosza, wyceniona na 800-1000 €; z nr. 201 kolejna „Martwa natura z różami w wazonie” (która odbija się w lustrze), ol. tkt. Alfonsa Karpińskiego za 3-4.000 €; z nr. 214, „Kompozycja abstrakcyjna” z 1960 r. Lan-Bara czyli Davida Langberga, ol. za 500-600 € oraz z nr 277 konwencjonalne olejne portrety przedstawiające parę małżeńską, autorstwa Leopolda Pilichowskiego, za 1000-1500 €.
Najciekawszą pozycją na tej aukcji, moim zdaniem, jest z nr. 182 „Portret damy”, 1852, ol. tkt. Napoleona Iłłakowicza, wyceniony na 800-1000 €. Rozmaite przypadki w życiu Iłłakowicza (1811- 1861), o którym to artyście mało kto wie, mogłyby posłużyć za doskonały scenariusz filmu przygodowego, którego akcja rozgrywałaby się w Wilnie, we Francji, w Hiszpanii gdzie grożono mu śmiercią, na dworze królowej Wiktorii w Londynie itd. Malarz był przede wszystkim portrecistą i pejzażystą i właśnie taki elegancki portret mamy u Adera.

Piotr Kowalski, Cube nr 10, 1967

Pozostajemy na kontynencie europejskim, gdzie w Kolonii w domu Van Ham 15 listopada pojawiło się kilka dawnych polskich obrazów. Z nr. 836 oferowano Leonarda Winterowskiego „Portret dziewczynki w dużym kapeluszu”, 1909, ol. za 6-8.000 €; z nr. 840 Antoniego Kozakiewicza „Wiejskie targowisko”, ol. deska za 7-8.000 € oraz trzy pejzaże olejne Michała Wywiórskiego-Gorstkina. Z nr. 838 „Wieś rybacka, Holandya, Vallendam” z 1919 r. za 2-3.000 €. Tytuł odczytałem na nalepce Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Poznaniu, Plac Wilhelmowski 18, znajdującej się na odwrociu obrazu. Pozostałe dwa to: z nr. 839 „Letni pejzaż”, ol. za 2-3.000 € i z nr. 848 „Las brzozowy”, ol., nieduży obrazek za 300-400 €.

Przenosimy się do Paryża, gdzie 18 listopada w domu Millon na aukcji „Desing - Art Contemporain” z nr. 31 wystawiona będzie rzeźba Piotra Kowalskiego „Cube nr 10” z 1967 r. stal, plexi, egz. 26/30 za 3-4.000 €.
W tym samym domu, dwa dni później, na aukcji sztuki współczesnej oferowany będzie z nr. 5 obraz Felicji Pacanowskiej „Vers l‘enva-sion”, ol., za 500-600 €.

Jacek Malczewski, Kobieta z kwiatami na tle morza, 1915

Także w Paryżu, 18 listopada na aukcji sztuki orientalnej u Sotheby`ego będą do kupienia dwa obrazy Adama Styki: z nr. 210 „ W Medynie”, ol. za 8-12.000 € i z nr. 222 „Zakochani” (para arabska), ol. ceniony na 18-25.000 €.
Kiedy już jestem przy aukcjach w Sothebym, to hurtowo załatwię pozostałe licytacje w tym miesiącu. 20 listopada na londyńskiej licytacji malarstwa europejskiego z XIX w. będą dwa oryginalne obrazy Jacka Malczewskiego. Z nr. 24 „Kobieta z kwiatami na tle morza” z 1915 r., ol. tkt. ceniony na 40-60.000 GBP i z nr. 27 „Autoportret z muzą”, 1912 r, ol. tkt. szacowany na 30-50.000 GBP. Ten ostatni obraz, w przeciwieństwie do poprzedniego nie został dopieszczony przez malarza i na zbliżeniu widać, że pozostał on w stadium szkicowym. Oba obrazy pochodzą z kolekcji Antala Post de Bekessy, z Austrii, który zbierał malarstwo nowoczesne artystów z cesarstwa austro-węgierskiego.

Na ostatniej aukcji Sotheby`ego w dniu 25 listopada czeka na nas niespodzianka. W Londynie wśród obrazów prezentowanych na aukcji pt. „Important Russian Art” będzie wystawione z nr. 7 ogromne płótno Henryka Siemiradzkiego „Rozbitek” albo „Rozbitek żebrzący”, datowany „1878 Roma”. Obraz ten był sławny na naszym rynku, gdyż został sprzedany w domu Polswiss Art w 2000 roku za niepobitą do dziś kwotę 2 milionów 136 tys. złotych, natomiast obecnie w Londynie wyceniono go na 1.000.000-1.300.000 GBP.

Henryk Siemiradzki, Rozbitek, 1878

Wracamy do chronologii. 19 listopada w domu Horta w Brukseli zostanie wystawiony obraz Mieczysława de Rakowskiego, polskiego malarza osiadłego w okresie dwudziestolecia międzywojennego w Belgii, o którym już kilkakrotnie pisałem. Jego pejzaże, od czasu do czasu, przewijają się na belgijskich aukcjach. Tym razem z nr. 327 będzie to płótno „Łodzie żaglowe przy nadbrzeżu”, ol. ceniony na 300-500 €.

Józef Brandt, Fatalny przejazd przez rów, ok. 1908

Parę dni później, 22 listopada, w Monachium u Ketterera zostanie wystawiony obraz Józefa Brandta „Fatalny przejazd przez rów” z ok. 1908 r., ol. szacowany na 20.000 €. Pozostańmy jeszcze w Niemczech, gdzie w Kolonii, w domu Lempertza odbędą się dwie aukcje. 26 listopada - sztuki nowoczesnej i 27 listopada sztuki współczesnej. Na tej pierwszej pojawi się obraz Meli Muter z nr. 323 „Rodzina Cyganów”, ok. 1930, ol. sklejka za 80-90.000 €. Dzień później z nr. 773 będą licytowane: Romana Opałki „Detal 3700676 - 3703241” z 1965 r., tusz, za 30-40.000 € oraz z nr. 853 Ryszarda Winiarskiego „Obszar 120 / The statistical Area 120” z 1972 r. za 10-15.000 €.

Z Niemiec przenosimy się do Londynu, gdzie także 25 listopada, u Christiego, będzie aukcja sztuki rosyjskiej. Wystawione zostaną tam: z nr. 36 Stanisława Żukowskiego „Złota jesień”, ol. za 80-120.000 GBP oraz trzy prace Aleksandra Orłowskiego. Z nr. 85 „Kościuszko - błękitny jeździec”, akw. za 3-5.000 GBP; z nr. 86 „Oficer w saniach”, 1820, litografia za 5-7.000 GBP i z nr. 87 „Kozak na koniu”, 1813, akw. za 7-9.000 GBP. W tym samym domu dzień później na aukcji XIX-wiecznego malarstwa pokazany zostanie kolejny obraz Henryka Siemiradzkiego z nr 30 pt. „Przy źródle” ol. za 50-70.000 GBP.

Aby już skończyć z Londynem wymienię jeszcze trzy aukcje - dwie w domu Bonhamsa i trzecią u MacDougalls‘a. U Bonhamsa 26 listopada na licytacji malarstwa brytyjskiego i europejskiego, z nr. 35 oferowany będzie obraz Władysława Bakałowicza „La lecture du Sonnet”, ol. za 3-5.000 GBP czyli 15-25.000 zł, a dzień później na „Russian Sale” pojawią się w dwóch pozycjach prace Wilhelma Kotarbińskiego - z nr. 8 „Szkice” z ok. 1887 - 1900, rysunki tuszem za 10-12.000 GBP czyli 50-60.000 zł i z nr. 9 „Dwie nereidy wśród szuwarów”, ok.1900 r., ol. za cenę jak wyżej.

Stanisław Żukowski, Las zimą, 1928

W domu MacDougalls na aukcji „Russian Art”, 27 listopada, za Rosjan będą robili: z nr. 27 Henryk Siemiradzki „Kuszenie św. Hieronima”, 1886, ol. wyceniony na 500.000-1.000000 GBP; z nr. 94 Stanisław Żukowski „Zimowy pejzaż, z górami w tle”, ol. tkt. za 15-20.000 GBP; z nr. 106 ten sam autor „Las zimą”, 1928, ol. za 18-25.000 GBP; z nr. 126 Jan Peszke „Młoda dziewczyna na leżaku”, ol. za 12-18.000 GBP i tego samego z nr. 127 „Macierzyństwo”, ol. tkt. za 6-9.000 GBP oraz Mojżesz Kisling z nr. 134 „Akt leżący”, 1930, ol. za 22-30.000 GBP.

Zmieniamy kontynent i temperaturę powietrza udając się do Tel Avivu, gdzie 26 listopada w domu Montefiore odbędzie się aukcja sztuki nowoczesnej i współczesnej. Z nr. 170 wystawiony zostanie tam obraz Maurycego Mędrzyckiego „Pejzaż europejski” czyli francuski, ol., ceniony na 5-7.000 $; z nr. 172 będzie do kupienia Leopolda Pilichowskiego „Portret mężczyzny w okularach”, ol. za 2-3.000 $; następnie będą dwie prace Alfreda Aberdama - nr. 184 „Postacie”, ol., deska za 1500-2000 $ i nr. 185 „Konie i jeźdźcy”, 1956, ol. w tej samej cenie. Kolejną pozycją będzie z nr. 187 Maurycego Trębacza obraz „Łodzie rybackie”, ol. deska za 3-4.000 $; z nr. 195 płótno F. (?) Markowicza „Rabini z Torą”, ol. za 2- 3.000 $. Mam do tego dzieła parę zastrzeżeń. Obraz jest ładnie namalowany olejno, ale raczej jest to kompozycja w typie Szewczenki niż A. Markowicza. Nieznany mi jest F. Markowicz, poza tym sygnatura na obrazie jest dziwnie eksponowana, jakby poprawiana. Tyle na ten temat. Z nr. 196 będzie obraz Leopolda Gottlieba „Szpiedzy”, ol. pap. za 1500-2000 $; z nr. 197 Maurycego Minkowskiego „Rodzina”, ol. za 25-30.000 $. Nie wiem czy ta cena nie jest za wysoka, ponieważ obraz był już wystawiony w 2012 r. i wówczas spadł. Ostatnią pozycją z nr. 198 będzie ol. na tkt. Bronisławy Rychter-Janowskiej „Kobieta we wnętrzu” wyceniona na 1200-1600 $. 

Dwie końcowe aukcje miesiąca odbędą się 29 listopada w Paryżu i 30 listopada w Berlinie. Paryska licytacja u Adera nosi nazwę „Obrazy nowoczesne i współczesne z kolekcji Henri Adama Brauna”, który lubował się w artystach z Ecole de Paris. Wśród twórców z różnych stron będą 24 prace malarzy z Polski. Na początku Benn czyli Bencion Rabinowicz, którego wystawione zostaną trzy obrazy w jednakowej cenie 300-400 €: z nr. 36 „Fiołek alpejski w doniczce”, ok. 1943, ol. tkt.; z nr. 37 „Portret żony artysty”, ol. i z nr. 38 „Na Sekwanie”, ol. Następny autor to Maurycy Blond - Blumenkranc, którego „Dom” z 1968 r., ol. tkt., nosi w katalogu nr 46 i ma kosztować 200-300 €. Z nr. 63 będzie Estery Karp „Mężczyzna w berecie”, ol. w cenie j.w., a potem 4 obrazy Molly Chwat: nr 91 „Kwiaty przed domem”, ol. tkt. za 100-150 €, nr 92 „Pejzaż”, gw. za 40-50 €, nr 93 „Wioska w Izraelu”, gw. za 80-100 € i nr 94 „Pejzaż z dolinkami”, gw. za 60-80 €. Z nr. 199 wystawiony zastanie obraz Stanisława Grabowskiego „Piecyk w atelier”, ol. z 100-150 €; z nr. 266 „Martwa natura z Venus z Milo” z 1963 r., ol. Jana Kwiatkowskiego w cenie 500-600 €; z nr. 268 Lan-Bara czyli Davida Langberga „Kompozycja” (abstrakcyjna) z 1960 r., ol. tkt. za 120-200 €; z nr. 269 Zygmunta Landau „Stojąca kobieta”, tusz, pastel za 200-300 €; nr 299 to „Kompozycja” Władysława Łopuszniaka, ol. za cenę jak wyżej; nr 306 kolejna „Kompozycja abstrakcyjna” z 1951 r. Lutki Pink(usewicz), ol. za 400-500 €; z nr. 316 będzie rysunek tuszem Maurycego Mędrzyckiego „Portret kobiety” z 1950 r. za 120-150 €; z nr. 360 Felicji

Irena Hassenberg, Wisła w Krakowie

Pacanowskiej „Wioska”, gw. za cenę j.w.; z nr. 384 Roberta Pikielnego „Atelier z piecykiem”, akw. za 60-80 €; z nr. 403 olej „Wisła w Krakowie” autorstwa Reno czyli Ireny Hassenberg za 800-1000 €. Być może obraz wyceniono wyżej ponieważ był wystawiony na Salonie Jesiennym w 1949 r. Kolejne obrazy to: z nr. 417 Zygmunta Szretera „Wzburzone morze”, maleńki pastel za 50-60 €; z nr. 425 Davida Seiferta „Wazon z kwiatami na geridonie”, ol. za 1200-1500 €; z nr. 494 Leona Weissberga, prawdopodobny „Portret Henryka Haydena”, ol. za 800-1200 €; z nr. 505 Włodzimierza Zakrzewskiego „Ulica”, 1961, ol. za 500-600 € i z nr. 511 Aleksandra Żywa „Postacie”, akw. za 100-120 € . 

W Berlinie, 30 listopada w Galerii Bassenge odbędą się jednego dnia dwie aukcje pt. „Moderne Kunst”. Na pierwszej oferowanych będzie 490 pozycji prac graficznych autorów z całej Europy od XIX w. po współczesność. Z przykrością stwierdziłem, że w tym gronie nie ma ani jednego polskiego artysty - ani Pankiewicza, Wyczółkowskiego, Skoczylasa , Chrostowskiego, Kulisiewicza lub Mrożewskiego, ani Mianowskiego czy Skórczewskiego. Tak to się mści brak promocji naszej grafiki, lekceważenie sztuki którą mieliśmy na poziomie europejskim i którą obecnie zastąpiły jakieś bazgroły odbijane na ksero. W drugiej części tej samej aukcji, gdzie będzie malarstwo i rzeźba, nasz kraj reprezentować będzie pod nr. 7048 skulptura krakowskiego artysty Stefana Borzęckiego pt. „Zwei Gewalten” z 2006 r., drewno malowane, wyceniona na 600 € . 

I to by było na tyle, gdyby nie pewne nasuwające się oczywistości. Po pierwsze dotyczą one kondycji naszej grafiki i jej popularności wśród krajowych i zagranicznych kolekcjonerów. Po wtóre na przykładzie aukcji u Adera w dniu 29 listopada widać to, o czym pisałem, że rozległe niegdyś zasoby twórczości artystów zaliczanych do Ecole de Paris już się bardzo skurczyły i wyciągane są mało atrakcyjne obiekty, o czym m.in. świadczą niskie ceny wywoławcze tych obrazów czy rysunków. Po trzecie, obok Chin i krajów arabskich Rosja jest modna i forsiasta wobec czego urządza się liczne aukcje jej sztuki. Na przykład w tym miesiącu naliczyłem ich w samym Londynie cztery, a do tego dochodzą aukcje rzemiosła rosyjskiego w Europie i w Ameryce, których nie uwzględniłem oraz nowocześni i współcześni malarze i rzeźbiarze rosyjscy prezentowani licznie na imprezach bez przymiotnika „rosyjska” sztuka. Oh! pozazdrościć...