KOBIETA W KAPELUSZU, 1894

Za opinią Wisławy Jordan
Stwierdzam, że obraz jest autentycznym dziełem Franciszka Żmurki, malarza scen kostiumowych (często o wschodnim charakterze), a przede wszystkim wizerunków kobiet - od pięknych niewinnych dziewcząt po czarujące zmysłowością dojrzałe panie. Przedstawiona do opinii praca prezentuje pierwszy z wymienionych typów kobiecych, najczęstszych w twórczości Żmurki przed 1900 rokiem. Wdzięk postaci, jej złociste włosy i delikatną karnację skontrastował malarz z zamaszyście kładzionymi brązami i czerniami stroju, potęgując w ten sposób subtelność urody modelki. Żmurko słynął ze swobodnego traktowania konwencji realistycznej, pozostawiając pozostałe partie obrazu oprócz twarzy na poziomie szkicu. Jego obrazy wielokrotnie naśladowano, reprodukowano i kopiowano. Rekordy popularności osiągnęła głośna Hetera z 1906 roku, znana z licznych kopii (motyw ten stosowano nawet do dekoracji męskich papierośnic). Tak jak w końcu zeszłego stulecia twórczość Żmurki ceniona jest przez rzesze odbiorców doceniających jego wirtuozerię malarską i erotyczną atmosferę kobiecych wizerunków. Franciszek Żmurko naukę rysunku i malarstwa rozpoczął u Franciszka Tepy we Lwowie, a kontynuował w latach 1874-81 u Jana Matejki w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych oraz w Wiedniu, Rzymie i w monachijskiej Akademii u A. Wagnera (1878-80). Po studiach, do roku 1882 mieszkał w Krakowie, a następnie przeprowadził się do Warszawy. Odbywał wiele podróży - był we Francji, Niemczech, Holandii, Petersburgu. Swoje prace, cieszące się uznaniem krytyki i publiczności, prezentował na licznych wystawach w kraju (w Warszawie, Krakowie, Lwowie, Wilnie, Żytomierzu) i za granicą, m.in. we Francji, Niemczech, Holandii, Anglii, a także w Chicago i San Francisco. Malował akademickie kompozycje o tematyce antycznej, alegoryczno-symbolicznej, a niekiedy historycznej i religijnej (Śmierć Messaliny, Przeszłość grzesznika, Z rozkazu padyszacha, Pieśń wieczorna, Gwiazda Betlejemska). Był także portrecistą i autorem bardzo popularnych "główek" i zmysłowych półaktów kobiecych (Hetera, W upojeniu). (…)