Przygody pawia, 1967 r.

"Przygody pawia" z 1967 roku to imponująca praca malarska autorstwa jednej z najważniejszych polskich artystek XX wieku - Erny Rosenstein. Typowa dla drugiej połowy lat 60. praca przez lata była częścią prywatnej kolekcji sztuki. Choć obraz najprawdopodobniej powstał zbyt późno, by znaleźć się na słynnej wystawie w Zachęcie w 1967 roku, wystawiono tam szkic do obrazu o tym samym tytule, narysowany kolorowymi długopisami.
Płasko malowaną kompozycję "Przygód pawia", linearną, pozbawioną śladów pędzla i nierówności faktury, pozornie trudno jest uchwycić. Dopiero po chwili kontemplacji, z pogmatwanych nici wyłania się tytułowy paw w fantastycznym krajobrazie. Podobnie jak "Kontynuacja" i "Podróż astrologa", obraz z 1967 roku różni się znacząco od mięsistych, "informelowych" kompozycji z wcześniejszych lat. Jest to malarstwo, które zbliża się do rysunku. Choć treść serii, do której należą "Przygody pawia", nawiązuje do cielesności - krąży wokół ciała, brzucha, wzajemnego wypełniania się organizmów - to efekt jest nieco "bezcielesny". Wykonane farbami olejnymi i temperą na płótnie, czasem z wykorzystaniem flamastrów, "obrazo-rysunki" to też wizualna reprezentacja separacji i oddzielenia.
Ważnym tropem w interpretacji "rysunkowych" prac Rosenstein jest rysunek automatyczny, jako specyficzny sposób pracy z podświadomością, uprawianej przez francuskich surrealistów. Próbując uchwycić rolę podświadomości dzieł autorki "Przygód pawia", Dorota Jarecka i Barbara Piwowarska pisały: "Według znanej analizy Freuda, nieświadomość sama dąży do powtórzeń, a to, co wyparte, wydobywa się na powierzchnię świadomego pod wpływem zewnętrznych bodźców. Twórczość Rosenstein rozpięta jest między pracą świadomości, która ocala integralność jednostki, chroniąc ją przed osunięciem się w niemoc i melancholię, a tym obszarem, którego skontrolować ani nazwać się nie da, który wciąż wyłania z siebie to, co nowe i nieznane" (Dorota Jarecka, Barbara Piwowarska, Erna Rosenstein. Mogę powtarzać tylko nieświadomie, Warszawa 2014, s. 9).
W wypowiedziach Erny Rosenstein obraz jawi się jako skóra, rysunek stanowi zaś "zadrapanie": "Kreska rani powierzchnię, która zaczyna świecić i mieć kolor. Jakbym zadrapała. Kreska jest przerwaniem pewnej ciągłości, promieniuje jak rana. Jest to wejście w głąb przestrzeni. Rozdarcie" (Wypowiedź Erny Rosenstein w tekście Zbigniewa Taranienki, Ślady rzeczy, sygnały przestrzeni, [w:] Erna Rosenstein. Rzeczy, ślady, papiery z szafy, oprac. Zbigniew Taranienko, Galeria 86, Łódź 2002, s. 44). Uwypukla to nie tylko biologiczny aspekt twórczości artystki, lecz również przepracowywaną przez nią traumę II wojny światowej i trudnej sytuacji politycznej około 1968 roku.
Malarka i poetka miała własny sposób na tytułowanie prac, oparty na szczególnej operacji na słowach - artystka szukała takiego zetknięcia słów, by powstało pytanie zarówno o status dzieła, jak i języka. W 1980 roku skomentowała to w następujący sposób: "Tytuł obrazu rodzi się długo i nabiera w procesie tworzenia wielorakich znaczeń. Obraz zmienia się w tym procesie jak każdy twór organiczny. Nie wiadomo też, kiedy jest jego początek. (…) Nie wiadomo też, gdzie jest jego koniec. Pozornie skończony obraz przeistacza się wciąż z otaczającym światem. Pęka. Osadzają się nowe warstwy. Kolory nabierają innych odcieni. W ten sposób zyskuje on swój czwarty wymiar - czas. (…) Artysta zostawił go własnemu losowi. (…) Puścił go w świat. (…) Puszczając w świat, dał mu imię. Nazwanie było ową decyzją. Było odcięciem się" (Erna Rosenstein. Malarstwo, katalog wystawy w BWA, Piła 1980, s. nlb.).


Kształciła się w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu (w latach 1932-34) i w Krakowie (1933-36), którą ukończyła pod kierunkiem W. Weissa. W 1942 roku uciekła z lwowskiego getta. W czasie studiów sympatyzowała ze środowiskiem "Grupy Krakowskiej", brała udział w organizowaniu się awangardy artystycznej po II wojnie światowej. Oprócz malarstwa sztalugowego zajmowała się kolażem i twórczością poetycką. Artystka wypracowała indywidualną symbolikę, swobodnie kojarząc formy abstrakcyjne ze światem rzeczywistych kształtów. Jej prace wystawiane były między innymi na Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie (1948 i 1949) i w Warszawie (1957 i 1959), wystawie "Dziewięciu" (1955). Eksponowała również w Galeriach: Krzysztofory i Krzywe Koło. W 1977 roku otrzymała Nagrodę Krytyki Artystycznej im. C. K. Norwida, a w roku 1966 Nagrodę im. J. Cybisa za całokształt twórczości.

PODATKI I OPŁATY:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.