Kompozycja

POCHODZENIE:
- ze spuścizny Jadwigi Maziarskiej


Słuchaj!
Twoja matka jest w tobie.
Moja matka jest we mnie.
Spójrzmy na siebie.
Niech one tak patrzą. Niech
opowiedzą,
że osobność to złudzenie
Jesteśmy jedno.
ERNA ROSENSTEIN, PRAWIE BEZ SŁÓW, "ŻYCIE LITERACKIE" 1986, NR 20, s. 9

Tym, z czym może skojarzyć się pozornie abstrakcyjna, pozbawiona tytułu kompozycja Erny Rosenstein, to głębia wody obserwowana z góry. Ciemne brązy i żółcienie, gdzieniegdzie przetykane błękitem i zielenią, to znajomy widok toni jeziora w słoneczny dzień. Przez jej falującą powierzchnię obserwujemy podwodne rośliny, bąbelki powietrza, kamienie, piasek, małe stworzenia. Można uznać, że w podobnej perspektywie - z góry - autorka naszkicowała tuszem kompozycję na odwrociu, choć ta ma już inny charakter i może kojarzyć się z kartografią i mapami, urozmaiconymi spiralkami, typowymi dla artystki.
Bąbelki i obłe kształty to jeden z typowych składników repertuaru form Erny Rosenstein. Interesowała się elementami biologicznymi w oderwaniu od ciała, co było bliższe kontemplacji dynamizmu przyrody, i nierzadko ukazywała je w wielkim, jakby mikroskopowym powiększeniu. Z pewnością inspirowała ją obserwacja procesów na poziomie cząsteczek i komórek. Kompozycje ukazujące "bezosobowe" bąblaste formy powstają obok przepełnionych prywatnym doświadczeniem obrazów narodzin i śmierci, a także obok przedstawień organizmu czy nawet zmechanizowanej wizji ciała ludzkiego. W twórczości Rosenstein, podobnie jak u Maziarskiej, biologia stanowi jeden z najważniejszych kluczy interpretacyjnych, powiązanych zarówno z surrealizmem, jak i sztuką protofeministyczną.
Jeden z najciekawszych aspektów "podwodnej" kompozycji to fakt, że została namalowana na drewnianej stolnicy. Trudno stwierdzić, czy ten obiekt, typowy dla domowych zajęć, stał się dziełem sztuki w sposób nieprzypadkowy. U Erny Rosenstein źródłowym gestem artystycznym jest zatrzymanie rzeczy tuż przed jej wyrzuceniem. Autorka ratowała zużyte, niepotrzebne przedmioty przed utylizacją: przekształcała je w obiekty sztuki i nadawała im nowe znaczenia. Tym samym odwracała znaczenie użyteczności i nieużyteczności rzeczy, stworzyła oddzielną kategorię tego, co fascynuje i cieszy bez żadnego racjonalnego powodu. Wynoszenie zepsutych rzeczy na piedestał to akt celebrowania dnia codziennego i zapis mijających chwil.
Samonarzucające się skojarzenie twórczości Rosenstein z readymades i surrealizmem przenika się z potrzebą zbieractwa. Artystka darzyła szczególną estymą rzeczy niewielkie, stanowiące zapis refleksji i doświadczeń. Znana z działalności literackiej, dopisywała przedmiotom ich własne historie, przez co nadawała im zupełnie nową rangę, a i nierzadko osobowość. Było to odbiciem jej przeżyć i refleksji, takich jak samotność. W jednej ze znanych bajek pisarki, o tytule "Złota kula", czytamy: "Słysząc tę odpowiedź, posążek westchnął głęboko i zamilkł. Przez jedną tylko chwilę, szybszą od westchnienia, widać było kroplę rosy, która spłynęła po jego policzku. Wtedy bańce mydlanej zrobiło się żal biednego posążka, który wprawdzie z kamienia, lecz serce miał czułe. Nim zdążyła pomyśleć, dotknęła w przelocie jego czoła" (Erna Rosenstein, Bajki, Warszawa 2014).

Kształciła się w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu (w latach 1932-34) i w Krakowie (1933-36), którą ukończyła pod kierunkiem W. Weissa. W 1942 roku uciekła z lwowskiego getta. W czasie studiów sympatyzowała ze środowiskiem "Grupy Krakowskiej", brała udział w organizowaniu się awangardy artystycznej po II wojnie światowej. Oprócz malarstwa sztalugowego zajmowała się kolażem i twórczością poetycką. Artystka wypracowała indywidualną symbolikę, swobodnie kojarząc formy abstrakcyjne ze światem rzeczywistych kształtów. Jej prace wystawiane były między innymi na Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie (1948 i 1949) i w Warszawie (1957 i 1959), wystawie "Dziewięciu" (1955). Eksponowała również w Galeriach: Krzysztofory i Krzywe Koło. W 1977 roku otrzymała Nagrodę Krytyki Artystycznej im. C. K. Norwida, a w roku 1966 Nagrodę im. J. Cybisa za całokształt twórczości.

PODATKI I OPŁATY:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.